KUTLAMALAR ONLARLA DAHA COŞKULU DAHA ŞEVKLİ
İBB MEHTERANI
Askeri bando geleneğini dünyaya kazandıran, batı müziğini ritmi ve sazlarıyla etkileyen Mehteran geleneği, İBB Mehteranı tarafından hem İstanbul’da hem de yurt içi ve yurt dışında temsilleriyle yaşatılıyor. Kutlamalar, onlarla daha coşkulu ve görkemli yaşanıyor.
Yazı: Tayfun Deryal
Fotoğraf: Cem Türkel
Savaşta orduyu yüreklendiren, sefere giden askerin yürüyüş ritmini belirleyen; barışta devlet törenlerinin başkahramanlarından Mehteran geleneği, yüzyıllar içerisinde Osmanlı devletinin sembolü haline geldi. Dünya, Viyana kapılarında tanımış olsa da enstrüman geleneği Orta Asya’ya, askeri bando geleneği de Selçuklular’a kadar uzanır. İBB Mehteranı üyelerinden Mehterandaki sazları, taşınan bayrakların anlamını yazımızda derledik.
Mehmet Ersin – Sancaktar
“YEŞİL BAYRAK İSLAMİYETİ TEMSİL EDİYOR”
“Sancaktar olarak yeşil sancak taşıyorum. Yeşil, İslamiyeti temsil ediyor. Üstündeki üç hilal de hakimiyet kurduğumuz üç kıtayı temsil ediyor. Bu üç kıtadaki İslam’ın hakimiyetini anlatıyor. Sol başta bulunur.”
Karabey Yıldız – Sancaktar
“AVRUPA, ASYA, AFRİKA’DAKİ HAKİMİYETİ TEMSİL EDİYOR”
“Kırmızı bayrak, beyaz üç hilalden oluşan sancağı taşıyorum. Kırmızı, Türklüğü ifade eder. Üç hilal de hükmedilen Avrupa, Asya, Afrika’yı temsil etmektedir. Mehter yürüyüşünde sağ başta bulunur.”
Adil Dalga – Sancaktar
“BEYAZ SANCAK PEYGAMBER EFENDİMİZ’İN SANCAĞI”
“Beyaz Sancaktar olarak görev yapmaktayım. Beyaz Sancak, istiklal alameti olarak kabul edilmektedir. Osmangazi’ye, 1284 yılında Selçuklu Sultanı Gıyasettin Mesud tarafından İstiklal nişanesi gönderilmiştir. Bu sancak, aynı zamanda Peygamber Efendimiz’in (S.A.V.) sancağı. Mısır sultanlarından Selçuklu sultanına geçmiştir.”
Recai Demirkol – Nakkarezen
“NAKKARA, RİTİMLERİ DOLDURUR”
“Mehterde Nakkarezen başıyım. Nakkara, iki çubukla çalınan ritim sazıdır. Ana ritimlerin boşluğunu doldurur. Mehterde olmazsa olmaz enstrümandır. Büyükbaş veya daha önce deve derisinden yapılan bir sazdır.”
Aşkın Kazancı – Davulzen
“DAVUL, HER ZAMAN BİZİM KÜLTÜRÜMÜZDE VAR”
“Davulzen olarak görev yapıyorum Mehteran’da. Bazen vurmalı çalgılarda aslında çalıyoruz. Bazen yer değiştirme söz konusu olabiliyor. Davul, Türkler için bence enstrümanların içindeki en önemli aktör. Orta Asya’dan beri her zaman bizim kültürümüzde var. Daha önceki Türk beyliklerinde, Osmanlı İmparatorluğu’nda hep ön planda olmuş.”
Demirhan Dağlı – Zurnazen
“ZURNA, MEHTERDE ANA MELODİYİ OLUŞTURUR”
“Zurna sanatçısıyım. Zurnanın tüm çeşitlerini de icra ediyorum. Mey de çalabiliyorum. Zurna mehterde ana melodiyi oluşturur. Komalı sesleri basmasından dolayı zurna enstrümanı mehteran bölüğünün olmazsa olmaz sazlarından bir tanesidir.”
Murat Ersin – Hücum Tuğu
“SAVAŞTA ASKERLERİ HÜCUMA KALDIRMAK İÇİN KULLANILIR”
“Hücum Tuğu taşıyorum. Diğer Türk devletlerinde olduğu gibi Osmanlı devletinde de hükümdarlığı temsil eder. Ayrıca, savaşta askerleri hücuma kaldırmada kullanılırdı. Çok büyük olduğu için ve herkes rahat görebildiği için hücumda kullanılırdı.”
Yasin Erdeyer – Zil
“ZİL, DEĞİŞİME HİÇ UĞRAMADI”
“Mehterdeki enstrümanım zil. Vurmalı bir çalgıdır. Ritimci olduğum için mehterde zil, nakkara, kös, davul çalabiliyorum. Zilin ince ve keskin sesi vardır. 18. yüzyıldan itibaren mehterin etkisiyle Avrupa’da bando ve orkestralarda da değişime uğramadan kendini gösterdi. Bugün hâlâ aynı şekilde kullanıyoruz.”
Mustafa Güldür – Sancak Muhafızı
“GÖREVİMİZ SANCAĞI KORUMAK”
“Sancak muhafızıyım. Osmanlı’da, cenkte Sancak Muhafızı ve Sancak en önde gider. Görevimiz sancağı korumak. Konserlerimizde şevk yaparken onun da yanı başındayız.”
Derin Irmak – Boruzan
“HABERLEŞME İÇİN DE KULLANILILIRDI”
“Boruzan olarak mehterde çalışıyorum. Bizim çaldığımız enstrümanın adı boru. Bakırdan yapılan bir çalgı. Mehterde, nefessiz sazlar bölümünde yer alıyor. Osmanlı tarihinde boru, haberleşme için de kullanılmıştır.”
İBB Mehteranı, 2007 yılından itibaren İBB Orkestralar Müdürlüğüne katılıp; yurt içi ve yurt dışında görev almaya başladı. 21 enstrümanist, 9 figüran, 4 vokal ve 1 şef kadrosuyla yıl boyunca konserler veriyor.
